Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming

Iedereen was het erover eens, de kind- en gezinsbescherming schoot tekort. De juiste hulp liet te lang op zich wachten en kinderen en gezinnen voelden zich niet gehoord, terwijl professionals onvoldoende ruimte hadden om hun werk goed te doen. De aanpak moest eenvoudiger, meer gezinsgericht en transparanter. Daarom is al in 2021, in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de ministeries van Justitie en Veiligheid (JenV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het programma Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming gestart. Waar staan we momenteel in dit hervormingsplan dat in 2030 moet zijn volbracht?

Maatschappelijke opgave

Het is een niet mis te verstane maatschappelijke opgave: “De hulp en bescherming aan kinderen en volwassenen (0-100) zodanig (te) organiseren, dat de veiligheid in gezinnen en huishoudens verbetert, de betrokkenen zich beter gezien en gehoord voelen en er minder gedwongen maatregelen nodig zijn”. We zijn er dan ook nog niet, want het betreft hier een verandering van het complete bestaande stelsel. Organisatie en werkwijze moeten er volgens plan uiteindelijk als volgt uit komen te zien:

• Een lokaal (wijk)team verleent hulp aan het gezin of huishouden.
• Vanuit dat (wijk)team heeft het gezin of huishouden één gezicht en aanspreekpunt dat voor langere tijd beschikbaar is.
• Een regionaal veiligheidsteam beschikt over aanvullende expertise en bevoegdheden op het gebied van veiligheid.
• Nauwe samenwerking tussen professionals van lokale teams, regionale veiligheidsteams en specialistische aanbieders moet een duurzaam veilige situatie voor het gezin creëren.
• Dicht rondom de gezinnen en professionals ligt een netwerk van specialisten die kennis hebben van en ervaring met kinderen, volwassenen en specifieke uitingsvormen van geweld

Gezin en huishouden centraal

Het Toekomstscenario werkt dus toe naar een structuur van samenwerking en elkaar versterken door kennis te delen en over te dragen, waarbij altijd het gezin en huishouden centraal staat. Inmiddels is het programma in een volgende fase aanbeland. Daarom is vorig jaar het Programmaplan Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming 2023 – 2026 geformuleerd. Dat plan kent twee belangrijke doelstellingen:

• Integraal systeem- en mensgericht werken
  De door alle betrokken organisaties en professionals geboden hulp, ondersteuning en bescherming vormt één samenhangend geheel. Bovendien is er steun voor kinderen én volwassenen.
• Stelsel- en structuurveranderingen doorvoeren
  Om de huidige problemen op te lossen zijn aanpassingen in het stelsel en in wet- en regelgeving nodig. Er komt bijvoorbeeld een regionale veiligheidsorganisatie waarin functies van onder meer de Gecertificeerde Instellingen, Veilig Thuis en Raad voor de Kinderbescherming zijn samengebracht.

Proeftuinen

Om het uitgestippelde toekomstscenario te toetsen en waar nodig te verbeteren, bestaan er al sinds 2021 een aantal zogenoemde proeftuinen. Die werken al zoveel als nu wettelijk mogelijk is conform het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Zij delen hun ervaringen met elkaar en leveren bovendien een substantiële bijdrage aan onderzoek en uitwerking van specifieke inhoudelijke vraagstukken. Dit stelsel van proeftuinen is geleidelijk uitgebreid en in 2024 moeten alle regio’s van het land mee gaan draaien. Zodoende krijgt uiteindelijk de brede beweging naar het eindresultaat gestalte.

Ontwikkelingen nauwgezet volgen

Bij zo’n meerjarenplan is het belangrijk om vanuit alle geledingen de voortgang en het behalen van geplande mijlpalen in de gaten te houden. Ook bij Steiger B volgen we de ontwikkeling op de voet. Nando Buiter heeft ervaring opgedaan in de proeftuin van Noord-Veluwe en is nu bij Steiger B aangesteld als Projectleider Hervormingsagenda Jeugd. Vanuit zijn expertise zal hij op deze plek op gezette tijden de voortgang op dit terrein onder de loep nemen. We houden je dus op de hoogte.